بررسی عوامل موثر بر توجه کادر درمانی (تجویز کننده نسخه - دکتر داروساز) به تداخلات مواد غذایی با آمینوپنی سیلین ها، تتراسیکلین و آنتاسیدها در سطح جذب نسخ بیماران سرپایی

تداخلات دارو - غذا شامل تمام تداخلاتی است که در فراوردهای غذایی، دارویی و یا در بدن انجام می پزیرد. تداخلات دارو - غذا بر اساس محل وقوع به دو گروه: -1 تداخلات در داخل بدن -2 تداخلات در خارج بدن تقسیم می شوند. تداخلات دارو - غذا در سطوح مختلف جذب ، توزیع، متابولیسم و دفع می تواند روی دهد. شایعترین تداخلات در سطح جذب (گوارشی) می باشند. علاوه بر تاثیر بر روند جذب دارو، دارو نیز بر جذب مواد مغذی تاثیر می گذارد. غذا با تغییر عوامل مختلف فیزیولوژیک بر جذب دارو از بخشهای مختلف دستگاه گوارش تاثیر می گذارد. از جمله سرعت تخلیه معده، حرکات روده، گردش خون احشایی و جریان لنفاوی. بعلاوه غذا به طور مستقیم نیز با جذب دارو تداخل ایجاد می کند. حجم مایعات مصرفی نیز در جذب داروها موثر می باشند. حجم زیاد مایعات مصرفی با کاهش تونوسیته باعث تخلیه سریعتر معده می شود، در عین حال موجب انحلال سریعت دارو نیز می گردد. در کنار عوامل ذکر شده، فرمولاسیون و شکل دارویی نیز در تداخل دارو - غذا نقش عمده ای دارند. اشکال دارویی مایع و پراکنده کمتر تحت تاثیر غذا قرار می گیرند. عواملی از قبیل اندازه ذرات ، اجزای فرمولاسیون و ... باعث می شوند که یک شکل دارویی ساخته شده توسط سازندگان مختلف ، غلظتهای خونی متفاوتی ایجاد نمایند. در این تحقیق به تغییرات روند جذب گروههای مختلف سنی، مردان و زنان و نیز در زنان باردار اشاره شده است . کلا داروها بر اساس اثراتی که غذا بر جذب آنها اعمال می کند به 4 دسته تقسیم می شوند: -1 کاهش جذب با غذا -2 تاخیر در جذب با غذا -3 افزایش جذب با غذا -4 بدون تغییر در جذب . در این پژوهش برای تعیین گروههایی که باید وضعیت توجه به تداخلات آنها با غذا مورد ارزایابی قرار گیرند، ابتدا یک مطالعه مقدماتی انجام گرفت . در این مطالعه (بهمن 76 تا خرداد 77) جمع آوری تصادفی نسخ نشان داد که آنتی بیوتیکها پرمصرف ترین دارو در فصول مختلف سال می باشند. بر اساس داده های جمع آوری شده در مطالعه مقدماتی، آمینوپنی سیلین ها، تتراسیکلین ها و آنتاسیدها انتخاب شدند و توجه به تداخلات آنها با برخی مواد مغذی مورد ارزیابی قرار گرفت . این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیل و مقطعی محسوب می شود. اطلاعات مربوط به 320 بیمار در 3 گروه دارویی مذکور در خلال تیر ماه 77 تا آبان 77، جمع آوری و ثبت شدند. هدف تعیین عوامل موثر بر وضعیت توجه کادر درمانی (تجویز کننده نخسه - دکتر داروساز) به تداخلات دارو - غذا در سطح جذب و ارایه راه حلهایی برای جلوگیری از وقوع این تداخلات ، بود. رابطه بین توجه به تداخلات با عوامل مختلفی سنجیده شد. نتیجه نشان داد که: سن، رژیم غذایی، توصیه های دکتر داروساز یا پزشک معالج در مورد مصرف داروها با غذا بر توجه کادر درمانی به تداخلات دارو - غذا موثر می باشند و عواملی از قبیل جنس ، وضعیت تحصیلی بیماران، وضعیت حرفه ای تجویز کننده نسخه و ... بر توجه کادر درمانی به تداخلات دارو - غذا در سطح جذب بی تاثیر می باشند. در کنار اهداف اصلی تحقیق راهکارهای عملی برای پرهیز از بروز این تداخلات نیز ارایه شده است . در این مطالعه الگوی مصرف مکمل های ویتامینی نیز، در حاشیه بررسی شده است .